Yakın dönemin popüler yapımlarından olan Fringe, paralel evrenlerden kuantum fiziğine kadar ele aldığı birçok bilimsel konu ve zekice kurgusuyla belki de tüm zamanların en iyi bilimkurgu dizilerinden biri olabilecek kadar iyi bir yapım.

 

2008-2013 yılları arasında 5 sezon ve 100 bölüm olarak yayınlanan Fringe dizisinin senaristlik, yönetmenlik ve yapımcılığını aslında bilindik ve deneyimli üç isim paylaşıyor: J. J. Abrams, Alex Kurtzman ve Roberto Orci. J. J. Abrams’ı Lost sayesinde bilmeyen yoktur sanırız, ama bu dizinin Lost gibi hayal kırıklığı yaratmayacağından emin olabilirsiniz. Roberto Orci ve Alex Kurtzman ise daha öncesinde Transformers ve Görevimiz Tehlike 3 gibi bilindik yapımlarda senaristlik yapmış isimler. Bu iki ismi ayrıca 2009 yapımı Star Trek filminde de görmek mümkün.

 

Diziye adını veren Fringe sözcüğü İngilizce “sınır, dış kenar, marjinal” anlamına gelir. Bu nedenle de çağımızda geleneksel bilim ile bilim dışı alanların kesiştiği bilimsel çalışmalara “fringe science” adı verilmektedir ve bu terim Türkçeye “sınırbilim” olarak çevrilmiştir. Mary Shelley’nin Frankenstein adlı klasik eseri sınırbilimin edebiyattaki ilk örneklerinden biridir. Geçmiş yıllarda sinemada örneğin Geleceğe Dönüş serisinde izlediğimiz klişe çılgın bilim adamı tiplemeleri de aslında tam bu sınırbilim alanlarında çalışmaktadır. Bir başka deyişle sınırbilim tanımı bilimin güncel sınırlarını aşarak bugün fantastik bulduğumuz fikirleri gerçeğe dönüştürme çabasını ifade eder.

​

Adını bu kavramdan alan Fringe dizisinin başlangıcında FBI’a bağlı Fringe bölümünde (Fringe Division) çalışan ajan Olivia Dunham, Dr. Walter Bishop ve oğlu Peter Bishop ile birlikte dünya üzerinde yaşanan ve the Pattern (Düzen) olarak tanımlanan birbiriyle bağlantılı bir dizi gizemli olayı sınırbilim yöntemleriyle çözmeye çalışırlar. Dizinin ana karakterlerini kendini işine adamış, fakat oldukça mesafeli bir karakter olan ve Estonya asıllı Avustralyalı oyuncu Anna Torv’un kuzeyli görünümünde can bulan FBI ajanı Olivia Dunham, Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü filmindeki Denethor rolüyle de tanınan yine Avustralyalı usta oyuncu John Noble’ın mükemmel biçimde hayat verdiği eksantrik dahi bilim adamı Walter Bishop ile Walter’ın yine kendisi kadar dahi olan, fakat eğitimini yarıda bırakarak yasa dışı işlere bulaşan oğlu Peter rolünü üstlenen ve daha önce gençlik dizilerinden tanıdığımız Joshua Jackson oluşturur. Olivia, Peter ve Walter üçlüsüne dilbilimci ve bilgisayar uzmanı FBI ajanı Astrid de katılınca dizinin çekirdek kadrosu bir araya toplanmış olur.

 

Fringe’in kurgusuna baktığımızda, bir zamanların efsane dizisi The X Files’tan etkilendiği açıkça göze çarpsa da, X Files’tan farklı olarak Fringe uzaylıları konu almaz. Karakter derinliği son derece yüksek olan ve ağır ağır ilerleyen kurgusunda karakterleri izleyiciye geriye dönüşler aracılığıyla tanıtan dizi, seyirciyle karakter arasında duygusal bağ kurarak izleyiciyi olay örgüsü kadar ana karakterleri ile de ekrana kilitliyor. Bunda kuşkusuz John Noble’ın incelikli ve içten oyunu ile hayat verdiği Walter Bishop karakterini dehası, sevgisi, hırsı ve zaaflarıyla gerçek bir insana dönüştürmesinin etkisi büyük.

​

Fringe’in, tüm sezonları boyunca izleyicinin dikkatini ölçen ve ince göndermeler, semboller ve Easter Egg’lerle adeta seyirciyi de gizem avına katılmaya davet eden farklı bir tarzı var. Öte yandan diziyi henüz izlemeyenleri, dizide bilimkurgunun yanı sıra dramatik bir öykünün de önemli bir yer tuttuğu konusunda uyarmalıyız.

 

Fringe’in her bölümünde FBI ekibimiz “haftanın kötüsü” ile deneysel bilim yöntemleri aracılığıyla savaşarak ve “günün gizemini” oluşturan farklı bir olağandışı olayı çözerek ilerliyor gibi görünse de, aslında daha ilerideki bölümlerde ve sezonlarda karşımıza çıkacak olayların temel taşları dizinin arka planında dizilmektedir. Her bölüm ana konusu dışında birden fazla alt konuyu da barındırarak öyküyü birbirine bağlar ve seyircinin merakını sürekli canlı tutarak zekice tasarlanmış öngörülemez kurgusuyla izleyenleri ters köşeye yatırır. Dizinin öne sürdüğü en temel soruyu aslında pilot bölümde öğreniriz: Olağanüstü hızla ilerleyen bilim kendi sınırlarını aşarsa ne olur?

​

Bilimkurgu meraklısı olduğu kadar bilimle de ilgili olan bizler için dizinin 2. 3. ve 4. sezonları, paralel evreni kavramamız açısından mükemmel bölümler içeriyor. Dizi Jules Verne eserleri, Arthur C. Clarke’ın Childhood’s End romanı, Star Trek ve Back To The Future (S2E16) filmleri ile Aldous Huxley ve Asimov’a (5. Sezonda) göndermelerde bulunduğu gibi, bir bölümünde (S1E20) Stephen King’in ürettiği ve zihin gücüyle ateş yakma yeteneği anlamına gelen pirokinezi (pyrokinesis) kavramına da yer veriyor. Özellikle paralel evrenler konusu, ilk kez Fringe’de daha önce hiçbir dizi veya filmde olmadığı kadar ayrıntılı biçimde işleniyor. Öte yandan, dizinin temelde bilimkurgu türünde olmasına karşın, bilimkurgudan öteye geçerek fantastiğe doğru kaydığı ve bilimsel açıklamaların yetersiz kaldığı bölümleri de görüyoruz.

​

Fringe gibi zaman kavramı ile oynayan yapımların işi hep zor olmuştur, çünkü her daim senaryoda açık ya da tartışma yaratabilecek cevaplar bulundururlar. Bu sebeple, Fringe de aynı paydada bulmuştur kendisini. Geleceğe gidilecek, gözcülerin varoluşu engellenecek ve bu sayede zaman sıfırlanarak her şey düzelecekti. Plan kabaca ve basitçe buydu. Uygulanışı ise bir o kadar hızlı oldu. Son sezon öncesi senaristlerin “İzleyicilerin, tüm soruların cevaplarını alacakları bir veda hazırlıyoruz” demecini çok iyi hatırlıyorum ama onlar unutmuşlar sanırım. Bunun yerine farklı bir yol ve final seçmişler: 5 yıl boyunca işlenen her bir davaya, her bir karaktere ithafen düzenlenmiş sahneler izleterek mutlu sonla biten bir veda… Mutlu sonlar her zaman sevilir mi? Cevabı sizde...

​

Fringe 1. Sezon tüm bölümleri - bedava dizi izle - online full HD dizi izle - yabancı dizi izle - türkçe altyazılı yabancı dizi

​

Fringe 2. Sezon tüm bölümleri - bedava dizi izle - online full HD dizi izle - yabancı dizi izle - türkçe altyazılı yabancı dizi

​

Fringe 3. Sezon tüm bölümleri - bedava dizi izle - online full HD dizi izle - yabancı dizi izle - türkçe altyazılı yabancı dizi

​

Fringe 4. Sezon tüm bölümleri - bedava dizi izle - online full HD dizi izle - yabancı dizi izle - türkçe altyazılı yabancı dizi

​

Fringe 5. Sezon tüm bölümleri - bedava dizi izle - online full HD dizi izle - yabancı dizi izle - türkçe altyazılı yabancı dizi

​